Liseylərə hazırlıq (6-cı sinif) sınaq 6 mövzuları

Azərbaycan dili

FONETİKA: Danışıq səsləri – saitlərin növləri və samitlərin növləri. Ahəng qanunu. Saitlərin uzun tələffüzü. “O” saitinin “A” kimi tələffüz edilməsi.

Söz sonunda cingiltili samitlərin ( “b”, “c”, “d”, “g” ) tələffüzü. “K” və “Q” samitinin yazılışı və deyilişi

Qoşa samitlə bitən təkhecalı sözlər. Qoşasamitli sözlərin yazılışı və deyilişi. Heca və vurğu. Sözün səs tərkibi.

LEKSİKA: Sözün leksik və qrammatik mənası. Sözün həqiqi və məcazi mənası. Çoxmənalı sözlər.

Omonimlər. Sinonimlər. Antonimlər.

Terminlər. Köhnəlmiş sözlər – arxaizmlər və tarixizmlər. Frazeoloji birləşmələr. Etimologiya nədir.

Kök və şəkilçi. Leksik və qrammatik şəkilçilər. Sözün başlanğıc forması. Şəkilçilərin variantları. Bir cür yazılan şəkilçilər. Sözönü şəkilçilər.

Söz yaradıcılığı. Düzəltmə sözlər. Mürəkkəb sözlər. Defislə yazılan mürəkkəb sözlər. Eyniköklü sözlər.

Nitq hissələri. Nitq hissəsi anlayışı. Nitq hissələrinin bölgüsü. Əsas və köməkçi nitq hissələri. İSİM: Konkret və mücərrəd isimlər. Ümumi və xüsusi isimlər. İsmin quruluşca növləri. Düzəltmə isimlər. Mürəkkəb isimlər və onların yazılışı.

İsmin mənsubiyyətə görə dəyişməsi. Mənbə, mövqe, mənafe, tale, mənşə, su, nə sözlərinin mənsubiyyətə görə dəyişməsi.

İsmin halları. Qeyri-müəyyənlik bildirən hallar.

Söz kökündə saitin düşməsi.Yönlük və çıxışlıq halında olan sözlərin yazılışı və deyilişi. Bəzi isimlərin kökündə saitin düşməsi. İsmin şəxsə görə dəyişməsi – xəbərlik (şəxs) şəkilçiləri.

SİFƏT: Əşyaya aid əlamət və ya keyfiyyət bildirməsi. Sifətin quruluşca növləri. Düzəltmə sifətlər.

Mürəkkəb sifətlər və onların yaranma yolları. Bitişik və defislə yazılan mürəkkəb sifətlər. Sifətin dərəcələri.

SAY: Say və onun mənaca növləri. Miqdar sayları: Müəyyən miqdar saylar. Qeyri-müəyyən miqdar sayları. Kəsr sayları. Numerativ sözlər. Sayın quruluşca növləri.

Sayların yazılışı (sözlərlə, ərəb rəqəmləri ilə, Roma rəqəmləri ilə). Miqdar saylarında şəkilçilərin yazılışı. Sıra saylarının yazılışı. Mürəkkəb sayların yazılışı. Saylarla işlənən isimlərin təkdə və cəmdə olması.

ƏVƏZLİK: Əvəzlik əsas nitq hissələrinin yerində işlənən söz kimi. Əvəzliklərin mənaca növləri. Şəxs əvəzlikləri. Onların şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişməsi.

İşarə əvəzlikləri. O, bu əvəzlikləri mübtəda vəzifəsində olarkən onlardan sonra vergülün işlənmə məqamları.

Sual əvəzlikləri. Qeyri-müəyyən əvəzliklər. Təyini əvəzliklər. Əvəzliyin quruluşca növləri.

FEİL: Feilin məsdər forması. Təsdiq və inkar feillər.

Feillərin şəxsə görə dəyişməsi.

Feilin quruluşca növləri. Sadə feillər. Düzəltmə feillər. İsimdən düzələn feillər. Feildən düzələn feillər. Mürəkkəb feillər və onların yazılışı.

Feilin şəkilləri: Xəbər şəkli. Xəbər şəklində ola feillərin həm zamana, həm də şəxsə görə dəyişməsi. Feilin zamanları: Keçmiş zaman. İndiki zaman. Gələcək zaman. Xəbər şəklində olan feillərin yazılışı və deyilişi.

Əmr şəkli. Arzu şəkli. Vacib şəkli. Lazım şəkli. Şərt şəkli.

Riyaziyyat

Natural ədədlər V sinif- Say sistemləri. Çoxrəqəmli ədədlər. Natural ədədlər üzərində toplama və çıxma. Vurma əməli və onun xassələri. Çoxrəqəmli ədədlər üzərində vurma əməli. Çoxrəqəmli ədədlər üzərində bölmə əməli. Əməllər sırası. Ədədin bölənləri. VI sinif – Sadə və mürəkkəb ədədlər. Mürəkkəb ədədin sadə vuruqlara ayrılması. Ən böyük ortaq bölən. Ən kiçik ortaq bölünən.

Adi kəsrlər V sinif – Kəsrlər. Düzgün olmayan kəsrlər, qarışıq ədədlər. Məxrəcləri bərabər olan kəsrlərin toplanması. Məxrəcləri bərabər olan kəsrlərin çıxılması.

VI sinif – Kəsrin əsas xassəsi. Kəsrlərin ixtisarı. Kəsrlərin ortaq məxərcə gətirilməsi. Müxtəlif məxrəcli kəsrlərin müqayisəsi. Müxtəlif məxrəcli kəsrlərin toplanması və çıxılması. Qarışıq ədədlərin toplanması və çıxılması. Kəsrlərin vurulması. Qarışıq ədədlərin vurulması. Qarşılıqlı tərs ədədlər. Kəsrlərin bölünməsi. Hissəsinə görə ədədin tapılması. Adi kəsrlər üzərində əməllər

Onluq kəsrlər V sinif – Onluq kəsrlər. Onluq kəsrlər və mərtəbə qiymətləri. Onluq kəsrlərin toplanması və çıxılması. Onluq kəsrlərin vurulması. Onluq kəsrə bölmə. Onluq kəsrin natural ədədə bölünməsi. Onluq kəsrin onluq kəsrə bölünməsi. Məsələ həlli. VI sinif – Onluq kəsrlər üzərində əməllər.

Nisbət. Tənasüb VI sinif – Nisbət. Tənasüb. Düz mütənasib kəmiyyətlər. Mütənasiblik əmsalı. Ədədin verilmiş ədədlərlə düz mütənasib hissələrə bölünməsi. Tərs mütənasib kəmiyyətlər. Ədədin verilmiş ədədlərlə tərs mütənasib hissələrə bölünməsi. Miqyas

Faiz. Diaqram V sinif – Hissələr. Dairəvi diaqram. Məsələ həlli. Faiz, onluq kəsr, adi kəsr. Ədədin faizi.VI sinif – Faiz. Faizinə görə ədədin tapılması. İki ədədin nisbətinin faizlə ifadəsi. Kəmiyyət dəyişməsinin faizlə ifadəsi. Faizə aid məsələlər

Tam ədədlər VI sinif – Müsbət və mənfi ədədlər. Ədəd oxu. Əks ədədlər. Tam ədədlər. Ədədin modulu. Tam ədədlərin müqayisəsi. Mənfi ədədlərin toplanması. Müxtəlif işarəli ədədlərin toplanması. Tam ədədlərin çıxılması. Tam ədədlərin vurulması. Tam ədədlərin bölünməsi. Əməllər sırası.

Çoxluqlar V sinif – Çoxluqlar.(Bərabər çoxluqlar. Alt çoxluqlar. Çoxluqların birləşməsi və kəsişməsi. Venn diaqramının tətbiqi ilə məsələ həlli.) VI sinif – İki sonlu çoxluğun fərqi

Riyazi ifadə. V sinif – Dəyişənli ifadələr. İfadələrin sadələşdirilməsi. VI sinif – Riyazi ifadə. Əmsal. Mötərizələrin açılması. Ortaq vuruğun mötərizə xaricinə çıxarılması. Oxşar toplananların islahı.

Tənlik V sinif – Tənliklər. Məsələ həlli. VI sinif – Tənlik. Tənlik qurmaqla məsələ həlli

Bərabərsizlik V sinif – Dəyişənlər, bərabərsizliklər. VI sinif – Bərabərsizlik

Koordinatlar. Funksiya V sinif – Koordinat şəbəkəsi və koordinat cütləri. Dəyişənlər, asılılıqlar

VI sinif – Paralel və perpendikulyar düz xəttlər. Koordinatlar . Düzbucaqlı koordinat sistemi. Düz mütənasib asılılıq. Tərs mütənasib asılılıq. Funksiya

Bucaq V sinif – Konqruyent fiqurlar. Bucaqlar. Üçbucaqlar. Dördbucaqlılar.

VI sinif – Qonşu və qarşılıqlı bucaqların qurulması. Üçbucağın qurulması. Konqruyent fiqurlar

Çevrə V sinif – Çevrə. Dairə

VI sinif – Düz xətlə çevrənin qarşılıqlı vəziyyəti. İki çevrənin qarşılıqlı vəziyyəti. Qövs. Mərkəzi bucaq. Çevrənin uzunluğu

Simmetriya V sinif – Simmetriya. VI sinif – Ox simmetriyası

Ölçmələr. Sahə V sinif – Perimetr. Kvadrat və düzbucaqlının sahəsi.VI sinif – Uzunluq vahidləri. Uzunluq vahidləri. Sahənin ölçülməsi. Dairə. Sektor. Seqment. Dairənin sahəsi

Həcm V sinif – Fəza fiqurları. Düzbucaqlı paralelepipedin səthinin sahəsi. Düzbucaqlı prizmanın( paralelepipedin) həcmi

VI sinif – Silindrin səthinin sahəsi. Silindrin həcmi

Statistika V sinif – Məlumatı toplama və tədqiqetmə. Məlumatın qrafik formada təqdimi. Histoqram. Zamandan asılı qrafiklər. Dairəvi diaqram. Məlumatlar. Qrafik formalar. Məlumatların təhlili

VI sinif – Məlumatların toplanması. Seçilmiş məlumatın dəyişməsini xarakterizə edən cədvəlin qurulması. Diaqram. Histoqram. Ədədi orta, moda və median. Proqnozun verilməsi

Ehtimal V sinif – Ehtimal, mümkün hadisələr, əlverişli hadisələr. Ehtimal, nəticə. Hadisələrin sayı və ehtimal.VI sinif – Ehtimal. Azehtimallı və çoxehtimallı hadisələr. Mümkün halların sayı. Nisbətən mürəkkəb hadisələrlə əlverişli hallar sayı

Məntiq

Rəqəmlər. Ədədlərin izahı. Natural ədədlər. Tam ədədlər. Rasional ədədlər.

Ədədlər arasında əlaqələrin tapılması. Ədədi ardıcıllıqda çatışmayan ədədin tapılması.

Şəkil münasibətləri. Şəkil ədəd asasındakı əlaqələrin tapılması.

Ədədlər və fiqur münasibətləri.

Şifrələr. Operatorlar

İki kənar həddə görə orta həddin tapılması.

Bir və daha çox ədədi ardıcıllıqlar arasındakı qanunauyğunluğun tapılması.

Sütunlarda verilən ədədlər arasındakı qanunauyğunluğun tapılması.

Cədvəllər. Qrafiklər.

Şəkil simvol əlaqələri.

Fərqli şəklin tapılması.

Parça və şəkilləri dəyişdirmək.

Görünüş ilə əlaqəli suallar.

Şəkil ardıcıllıqlarında əskik şəklin tapılması.

Şəkil ardıcıllıqlarında pozulmuş sıranın düzəldilməsi.

İki şəkil arasındakı əlaqənin tapılması.

Şəkillər arasındakı əlaqənin tapılması.

Tərəzi sualları.

Verilən ilk iki sətrin tərtib olunma qanunauyğunluğunu müəyyən edib və qanunauyğunluğa görə üçüncü sətrə əsasən dördüncü sətrin tapılması.

Verilən sözlər cütü arasında məntiqi əlaqəyə analoji olaraq natamam cütü tamamlamaq.

Verilmiş sözlər cütü arasında məntiqi əlaqəyə analoji olan variantı seçin. (Sözlərin ardıcıllığı nəzərə alınmalıdır)

Verilən variantdakı sözlər arasında məntiqi əlaqədə, bu məntiqi əlaqəyə uyğun olmayan artıq sözün tapılması.